ยามินี ราย (เบงกอล: যামিনী রায়; Jamini Roy, 11 เมษายน 1887 – 24 เมษายน 1972) เป็นจิตรกรชาวอินเดีย ผู้ได้รับรางวัลเกียรติยศปัทมภูษาณจากรัฐบาลอินเดียในปี 1954 ยามินีได้รับการยกย่องในฐานะศิลปินที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่งของอินเดีย และเป็นศิษย์คนสำคัญที่สุดคนหนึ่งของอวนีนทรนาถ ฐากุรยามินีเติบโตมาในครอบครัวชนชั้นกลางที่รักศิลปะ เมื่ออายุได้สิบหกปี เขาถูกส่งไปเรียนที่วิทยาลัยศิลปะแห่งรัฐในโกลกาตา[1] ในเวลานั้น อวนีนทรนาถ ฐากุร ผู้ริเริ่มศิลปะเบงกอล ดำรงตำแหน่งรองครูใหญ่ของสถาบัน เขาเรียนในวิชาภารวาดภาพสีน้ำมันแบบคลาสสิก และจบการศึกษาได้รับวุฒิบัตรวิจิตรศิลป์ในปี 1908 หลังจบการศึกษา เขาเริ่มต้นชีวิตศิลปินอาชีพในฐานะศิลปินรับจ้างวาดภาพเหมือนบุคคล เขาหยุดงานการในสายนี้โดยฉับพลันในต้นทศวรรษ 1920 เพื่อเบนเข็มไปศึกษาและทดลองงานศิลปะแบบใหม่ของตนเอง[2] โดยเชาเลือกที่จะรับอิทธิพลของงานศิลปะแบบเบงกอล ซึ่งเป็นศิลปะพื้นถิ่นในบ้านเกิดเขา[3] ยามินีเลือกจะค้นหาแรงบันดาลใจใหม่จากวัฒนธรรมของตนเอง เขาได้รับอิทธิพลอย่างมากจากศิลปะกาลีฆาฏ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือเส้นตัดที่หนา เขาถอยห่างจากภาพเหมือนบุคคลและงานทิวทัศน์แบบอิมเพรชชั่นนิสม์ในช่วงปี 1921 ถึง 1924 และเริ่มทดลองกับงานเชียนที่มีอทิธิพลจากศิลปะท้องถิ่น เชาเริ่มต้นที่ชิ้นงานที่มีแรงบันดาลใจมาจากการร่ายรไของชาวสานตาลบางครั้งเขาถูกเรียกว่าเป็น "จักรกลผลิตภาพเขียน" ตลอดช่วงชีวิตของเขา เขาผลิตภาพเขียนกว่า 20,000 ชิ้น หรือราว 10 ชิ้นต่อวัน ลูกค้าเป้าหมายของชิ้นงานของเขาคือกลุ่มชนชั้นกลางแม้ว่างานบางชิ้นของเขาจะเป็นที่ต้องการในกลุ่มคนรวย เขายังมีความยึดมั่นในผู้คนธรรมดา และเคยกล่าวว่าคนธรรมดาเดินดินสำคัญกว่ารัฐบาล เพราะคนเหล่านี้เป็นเสียงให้กับงานศิลปะของเขา[4]ในปี 1976 กระทรวงวัฒนธรรมของรัฐบาลอินเดียโดยกรมศึกษาโบราณคดีอินเดียยกย่องให้ยามินีเป็นหนึ่งใน "เก้าศิลปินชั้นครู" ("Nine Masters") ของอินเดีย[5]